Οι ανθρώπινες σχέσεις (μέρος 1o) - Το Friend Ζone

Είναι δύσκολο να βρω κάποιον ευρηματικό χαιρετισμό για αυτό το πρώτο άρθρο οπότε λέω να ακολουθήσω τον πιο συνηθισμένο:

Γεια σας,

Το θέμα που θέλω να μοιραστώ μαζί σας, θα έλεγα, με απασχόλησε από την εφηβική μου ηλικία μέχρι εσχάτως σήμερα (κι εξακολουθεί). Αυτό δεν είναι άλλο από το αναγραφόμενο στον τίτλο. Να μου πεις τώρα, και ποιό δεν έχει απασχολήσει ένα τέτοιο θέμα; Ναι δεν θα πω το αντίθετο. Εμένα ωστόσο με απασχολούν άλλες πτυχές του – γεγονότα της καθημερινότητας μου τα τελευταία χρόνια.

Δεν θα μιλήσω δηλαδή, ούτε για τη φιλία, ούτε για το μίσος, ούτε για το πόσο αναγκαίες είναι οι ανθρώπινες σχέσεις (κάτι που ελπίζω να κάνω σε ένα δεύτερο μέρος, αν καταφέρω να συγκεντρώσω τις σκέψεις μου). Θα μιλήσω για πολύπλοκα ζητήματα ηθικής, όσον αφορά τις συναισθηματικές σχέσεις. Όχι όμως για τα προφανή όπως κάποιος εύλογα θα φανταζόταν. Εξάλλου δεν είμαι στο μυαλό ούτε του σάπιου τύπου που έχει μια σχέση και ψάχνεται σε εκατό μεριές, ούτε στο αντίστοιχο μυαλό μιας σάπιας κοπέλας που κάνει τα ίδια κ.ο.κ.

Θα σας μιλήσω για το «friend zone». Το μισητό αυτό όρο που καταδυναστεύει τις σχέσεις των δύο φύλων. Μπορεί βέβαια για τους ντροπαλούς ανθρώπους το «friend zone» να αποτελεί μια δίοδο μη αποκάλυψης των συναισθημάτων τους, ανακουφίζοντας τους εν μέρει από την ψυχική ευθύνη που αυτή συνεπάγεται, από την άλλη όμως αυτό καταλήγει να είναι η νέμεση τους. Καθώς εγκλωβίζονται στην ασφάλεια του, δεν προχωρούν σε αυτό που επιθυμούν να κάνουν. Αυτός λοιπόν ο θεωρητικός  όρος θα μπορούσε να μας οδηγήσει με ασφάλεια στο συμπέρασμα, ότι η κοινωνία καλλιεργεί κάποια στεγανά (λ.χ. τον διαχωρισμό των σχέσεων και την σχετική αδυναμία στην εξέλιξη μιας φιλικής σχέσης σε συναισθηματική) και ότι εμείς οι ίδιοι ως άνθρωποι υπακούμε στους νόμους μιας ορίζουσας λογικής, κρίνοντας εκ των προτέρων και όχι εκ των πραγμάτων.

Ενώ η πηγή του κακού βρίσκεται στο «friend zone», άλλα τόσα κακά μπορούν να προκύψουν από αυτό και μέσω αυτού. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα. Είσαι το αγόρι και γνωρίζεσαι με μια κοπέλα για ένα ικανό χρονικό διάστημα. Οι αντιδράσεις της είναι «μικτές», όπως σου αρέσει να τις χαρακτηρίζεις. Με πιο απλά λόγια δεν μπορείς να διαπιστώσεις με ακρίβεια αν σου φέρεται φιλικά ή θα της άρεσε να αποκτήσετε κάτι παραπάνω. Εσύ αν και αδιαφορείς, για τους δικούς σου λόγους (ντροπαλός χαρακτήρας, φόβος να μη χαλάσουν οι ήδη διαμορφωθείσες σχέσεις κ.ο.κ.), πάντα έλεγες πως σίγουρα τρέφεις ενδιαφέρον για εκείνη αλλά αυτό έχει μια «ανάμεικτη» διάθεση. Αυτή στο τέλος προχωράει στη ζωή της και μπαίνει σε σχέση με κάποιον άλλο.

Εδώ τελειώνει η ιστορία και αρχίζει ο προβληματισμός. Ξέχασα όμως να σου πω! Πολύ ωραίος ο όρος που μόλις ανακάλυψες. «Ανάμεικτος». Καλό το ψέμα αυτό αλλά μας τελείωσε. Στο ενδιαφέρον (τουλάχιστον), είναι φύσει αδύνατον να ενυπάρχει και φιλική και ερωτική διάθεση (με οποιαδήποτε μορφή). Εδώ ωστόσο θα μπορούσε να αρχίσει να μιλάει κανείς για τους γνωστούς σε όλους μας «φίλους με προνόμια», για να καταρρίψει τον προηγούμενο ισχυρισμό. Ναι όμως σε αυτή την περίπτωση δεν μιλάμε πρώτα και κύρια για ενδιαφέρον, καθότι οι σχέσεις αυτές είναι ωφελιμιστικές, και δεύτερον μια τέτοιου είδους σχέση απαιτεί τη συναίνεση και των δύο πλευρών. Έτσι καταλαβαίνουμε πως όταν κάποιος βρίσκεται κλεισμένος στο «friend zone», δεν μπορεί να έχει ανάμεικτο ενδιαφέρον αφού όταν υπάρχει το κάτι παραπάνω πάντα υπερισχύει.

Συνακόλουθη είναι η εμπλοκή των νόμων της ηθικής στο ζήτημα. Έμαθες πρόσφατα ότι αυτή η κοπέλα προχωράει τη ζωή της με έναν άλλο άνθρωπο. Εκεί πως αντιδράς; Είναι αρκετά ηθικό να θες να χαλάσουν την σχέση τους, ενώ όπως ο ίδιος έλεγες ενδιαφερόσουν (νοιαζόσουν δηλαδή) για αυτή; Κι αυτό το ερώτημα γίνεται εντονότερο αν συλλογιστεί κανείς ότι το μόνο που θα πετύχεις αν τα χαλάσουν είναι να συνεχίσεις να τρέφεις τις μάταιες ελπίδες σου σε ένα δικό σου φαντασιοκόπημα. Είναι εξίσου ανήθικο με τoν προηγούμενο ισχυρισμό να λες πως χαίρεσαι για το ότι προχωράει στη ζωή της, ενώ μέσα σου κατηγορείς τον εαυτό σου γιατί δεν πέτυχες τίποτα; Χωρίς καμία αμφιβολία, αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της υποκριτικής φύσης των ανθρώπινων σχέσεων.

Από τα λίγα πράγματα που έμαθα από τις «Θεωρίες της Αγωγής» (πανεπιστημιακό μάθημα) είναι αυτό που πιστεύει ο Γλαύκων αφηγούμενος την ιστορία του Γύγη (Πολιτεία): «είναι καλύτερο να αδικείς από το να αδικείσαι». Υπάρχει και ο ηθικός αντίλογος, πάλι από το ίδιο μάθημα: «Ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις». Έτσι έλεγε ο Κλεόβουλος ο Ρόδιος τον 6^ο αι . Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι λες κάτι εσύ ή εγώ, δεν συνεπάγεται ότι και θα συμβεί. Αλλά πες ότι συμβαίνει, εκεί τι θα κάνεις; 

Θα κλείσω αυτό το κείμενο, με την ελπίδα πρώτον ότι προκάλεσε το ενδιαφέρον και στη συνέχεια τον προβληματισμό όσων το διάβασαν. Δε θα ξεχάσω όμως να προσθέσω μια μεγάλη κουβέντα ενός φίλου την οποία συχνά – πυκνά επαναλάμβανε: «Καλύτερα να έχεις τύψεις, παρά απωθημένα». Κι εγώ πάντα συμπλήρωνα: «Δε θα μάθεις ποτέ, λέει ο Σταμάτης (σ.σ. Γονίδης)». Αυτές αποτελούν και τις μόνες συμβουλές που μπορώ να σας δώσω για να ξεφύγετε από τη μάστιγα του «friend zone».

Αν έχεις μάθει στο να κάνεις σκέψεις ανάλογες με τα ερωτήματα που σου έκανα πριν και να τις αγνοείς – συνέχισε έτσι. Δεν θα είναι η πρώτη φορά.

Ευχαριστώ πάρα πολύ!