Η τέχνη του να προχωράς

Κι όμως προχωράμε...

Πώς περάσανε πάλι οι μέρες;

Πάει κι ο Σεπτέμβρης, τον φάγαμε κι αυτόν. Να σου πω την αλήθεια, ούτε που το κατάλαβα πως έφυγε. Όπως κι Οκτώβρης που μας ήρθε, έτσι γρήγορα κι εκείνος θα φύγει. Βλέπεις, κάποια πράγματα μένουν πάντα ίδια. Χτες ας πούμε, είχα πάει μια βόλτα στο Θησείο. Καθώς προχωρούσα στα δρομάκια του κι έβλεπα πολύ κόσμο να απολαμβάνει τη βόλτα του, συνειδητοποίησα πως αυτή είναι η Αθήνα και αυτή είναι η ομορφιά της. Αυτό δεν νομίζω ότι πρόκειται να αλλάξει ποτέ. Κι ίσως να’ ναι καλύτερα έτσι, αφού μερικά πράγματα στη ζωή είναι όχι μόνο αδύνατο να αλλάξουν, αλλά και το ιδανικότερο είναι να μην αλλάξουν. 

Τι συμβαίνει όμως με εμάς τους ανθρώπους; Αυτό, που και που, αναρωτιέμαι. Τι είναι αυτό που μας κρατάει πίσω; Τι μας εμποδίζει απ’ το να φέρνουμε αλλαγές στη ζωή μας; Γιατί κολλάμε σε περασμένες καταστάσεις και δεν προχωράμε εμπρός; Όλα αυτά τα ερωτήματα, δε σου κρύβω, με έχουν προβληματίσει ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, γι’ αυτό και σκέφτηκα να γράψω αυτό το κείμενο και να μοιραστώ έτσι τις σκέψεις μου πάνω σ’ όλα αυτά. Πριν βέβαια μπω σε λεπτομέρειες, θέλω να πω πως το ζήτημα με τα κολλήματα και τη γενικότερη στασιμότητα είναι καθαρά εγκεφαλικό. Εν ολίγοις, από το μυαλό μας ξεκινάνε όλα αυτά και εκεί τελειώνουν.

Κατά την διάρκεια της ζωής μας βρισκόμαστε μπλεγμένοι σε διάφορες καταστάσεις, τις οποίες μάλιστα ο καθένας μας βιώνει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο. Οι καταστάσεις αυτές άλλοτε μας είναι ευχάριστες, άλλοτε δυσάρεστες κι άλλοτε αδιάφορες. Ακόμα, μια ευχάριστη κατάσταση μπορεί κάποιες φορές να μετατραπεί – χωρίς πολύ μεγάλη προσπάθεια – σε δυσάρεστη, ενώ σπανιότερα συμβαίνει και το αντίστροφο. Όμως τελικά, εμείς οι ίδιοι είμαστε που δίνουμε αξία στις καταστάσεις και τις χρωματίζουμε είτε θετικά είτε αρνητικά. Εν προκειμένω, οι καταστάσεις, στις οποίες δίνουμε ιδιαίτερη αξία, είναι εκείνες που στο τέλος μας αφήνουν το στίγμα τους, γιατί ήταν σημαντικές για εμάς.

Έτσι είναι φυσιολογικό να απογοητευόμαστε και να στεναχωριόμαστε, όταν οι καταστάσεις αυτές για διάφορους λόγους ναυαγούν, είτε επειδή δεν εξελίχθηκαν όπως θα μας άρεσε και θα θέλαμε, είτε γιατί πήραν μια άσχημη τροπή και μας πλήγωσαν πολύ είτε ακόμα διότι απλά έφτασαν στο τέλος τους κι εκ του αποτελέσματος φάνηκε πως τους δώσαμε παραπάνω αξία απ’ όση κανονικά θα έπρεπε. Επειδή ωστόσο ήταν ιδιαίτερα σημαντικές για εμάς, αφού κάποτε μας γεμίζαν, όλη αυτή η απογοήτευση μας επηρεάζει βαθύτητα και μας δημιουργεί μια φαινομενική αδυναμία στο να αφήσουμε όλα όσα μας στεναχώρησαν πίσω και να συνεχίσουμε να προχωράμε στη ζωή μας.

Κάπως έτσι, μένουμε στάσιμοι· γινόμαστε δέσμιοι των δυσάρεστων καταστάσεων που μας συνέβησαν και των αντίστοιχων συναισθημάτων που μας προκάλεσαν αυτές. Ουσιαστικά παραδίδουμε τον έλεγχο σε εκείνες και τους επιτρέπουμε να διαμορφώνουν τη ζωή μας, ακόμα κι αν το τέλος τους έχει συντελεστεί ήδη εδώ και πάρα πολύ καιρό. Αυτές, όπως είναι φυσικό, δεν παύουν να μας επηρεάζουν, απ’ τη στιγμή που εμείς εξακολουθούμε να τους δίνουμε αξία. Με αυτό τον τρόπο παγιδευόμαστε σε ένα φαύλο κύκλο, που μόνο περισσότερη απογοήτευση προκαλεί και εντείνει όλον αυτό τον παραλογισμό, τον οποίο βέβαια εμείς φέραμε στον εαυτό μας αλλά παρ’ όλα αυτά δυσκολευόμαστε πάρα πολύ να διώξουμε!

Κολλάμε. Χάνουμε το ενδιαφέρον μας για πράγματα, που στην πραγματικότητα θέλουμε. Η διάθεση μας χαλάει. Την απογοήτευση διαδέχεται ακόμα μεγαλύτερη απογοήτευση. Όπως σου είπα, κολλάμε εκεί και δεν προχωράμε. Γκρινιάζουμε που τα πράγματα δεν είναι, ούτε πρόκειται να είναι όπως πριν. Δεν το αποδεχόμαστε όμως, το αρνούμαστε, αν και μπορεί κάπου κάπου να βλέπουμε την αλήθεια. Δεν την χωνεύουμε βέβαια, ακόμα το ψάχνουμε. Ψάχνουμε να βρούμε τι πήγε λάθος κι αν γίνεται να το διορθώσουμε, ακόμα κι αν δεν διορθώνεται πια. Κατά βάθος ακόμα ελπίζουμε πως τα πράγματα θα γίνουν όπως παλιά, πως κάτι θα γίνει και θα τα αλλάξει όλα. Τέτοιου είδους ελπίδες παρ’ όλα αυτά είναι σαν τους βαρβάρους του Καβάφη, που όλοι στην πολιτεία περίμεναν για τους δικούς τους λόγους να έρθουν, ωστόσο αυτοί όχι απλά δεν ήρθαν αλλά ίσως τελικά να μην υπήρξαν και ποτέ στην πραγματικότητα.

Μένουμε εκεί, δεν προχωράμε. Εγκλωβιζόμαστε στην αβεβαιότητα. Λέμε πως θέλουμε να γυρίσουμε σελίδα, αλλά η σελίδα δεν γυρνάει. Ή εμείς δεν μπορούμε να την γυρίσουμε. Ποιός να ξέρει τι θα φανερώσει αυτή εάν κάτι τέτοιο γίνει; Τρομάζουμε. Αναρωτιόμαστε μήπως άραγε βρεθεί κάτι καινούριο, που θα είναι όμως σαν κι αυτό που είχαμε. Αλλά το θέμα είναι να βρεθεί κάτι πολύ καλύτερο από εκείνο που χάσαμε, κάτι που σε αντίθεση με το προηγούμενο θα έχει πραγματική αξία και θα κρατήσει. Δεν το καταλαβαίνουμε ωστόσο αυτό. Έτσι απογοητευόμαστε παραπάνω, που ούτε το παλιό επιστρέφει ούτε κάτι καινούριο έρχεται και τελικά τίποτα δεν αλλάζει, όλα μένουν αφόρητα ίδια.

Πώς όμως προχωράμε; Πώς ξεπερνάμε τις καταστάσεις που μας στεναχώρησαν; Πώς ξεκολλάμε; Όσο κι αν δεν το πιστεύεις, είναι πολύ απλό. Είναι ξεκάθαρα θέμα απόφασης. Το εύκολο κομμάτι κάθε τέτοιας ιστορίας είναι το να δεις την πραγματικότητα, το τι δηλαδή συμβαίνει. Το τι συμβαίνει σε γενικές γραμμές άλλωστε προσπάθησα να σου δείξω κι εγώ. Το δύσκολο κομμάτι είναι να το αναγνωρίσεις, να δεχτείς πως είναι κάτι που συμβαίνει σε εσένα και να ψάξεις το γιατί. Τότε θα καταλάβεις τον παραλογισμό και θα συνειδητοποιήσεις πως δεν ωφελεί πια. Αφού αυτό συμβεί, τότε πλέον ξαναρχίζεις να αποκτάς τον έλεγχο. Ξανασηκώνεσαι πια στα πόδια σου. Από εκεί και πέρα είναι θέμα δικής σου απόφασης, να κάνεις το επόμενο βήμα.

Θα πάψουν βέβαια όλα αυτά που πέρασες να σε στεναχωρούν; Η απάντηση που θα ήθελε κανείς να ακούσει είναι «ναι». Όμως όχι, δεν θα πάψουν. Τουλάχιστον όχι όσο αυτά αποτελούν το επίκεντρο της σκέψης σου. Δεν θα ησυχάσεις ποτέ έτσι, να το ξέρεις. Ούτε φυσικά πρόκειται να τα δεις σαν μερικές άσχημες εμπειρίες που είχες, παρά μόνο αργότερα όταν πια μπλεχτείς σε καινούριες καταστάσεις. Καταστάσεις που θα κρύβουν μέσα τους νόημα και θα έχουν σκοπό. Ξέρω πως ο καθένας μας χρειάζεται το δικό του χρόνο για να επεξεργαστεί όλα εκείνα που του συμβαίνουν και τον στεναχωρούν, ωστόσο όσο το καθυστερείς τόσο πιο επώδυνα γίνονται τα πράγματα και τόσο πιο δύσκολα τα ξεπερνάς. Άσε που πραγματικά «δεύτερη ζωή δεν έχει».

Όταν πλέον απαλλαχθείς απ’ όλα όσα σε βαραίνουν, θα μπορέσεις πια να προχωρήσεις. Και να θυμάσαι πως πάντοτε θα υπάρχουν εκείνοι οι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να «σηκώσουν» μαζί σου τα βάρη σου και να σε ελαφρώσουν απ’ αυτά.

Είναι οι ίδιοι που δεν θέλουν να σε βλέπουν να στεναχωριέσαι για τίποτα και στεναχωριούνται πάρα πολύ όταν αποτελούν την αιτία της θλίψης σου. Είναι αυτοί που μια και μόνο σου κουβέντα τους ευχαριστεί και που χαίρονται ιδιαίτερα όταν μαθαίνουν πως τα πήγες καλά με κάτι που σε απασχολούσε. Είναι εκείνοι που θα σου στείλουν ένα μήνυμα, όταν μάθουν πως συνέβη κάτι που σε στεναχώρησε και που θα σε πάει λίγο πιο πίσω στα σχέδια σου. Εκείνοι που θέλουν να σε βλέπουν να χαμογελάς, γιατί, όπως σου λένε, δε σου πάει να στεναχωριέσαι. Με λίγα λόγια, είναι όλοι εκείνοι που όχι μόνο ενδιαφέρονται για σένα, αλλά πραγματικά και ουσιαστικά σε νοιάζονται. Κι αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν εκεί έξω κι είναι περισσότεροι απ’ αυτούς που τυχόν φαντάστηκες ή σου ήρθαν στο νου.

Αν επομένως ακόμα μου στεναχωριέσαι για πράγματα που στην πραγματικότητα δεν άξιζαν ούτε λίγο κι ένα παράπονο σου βγαίνει, άκουσέ με προσεχτικά σε αυτό που θα σου πω: τα πάντα στη ζωή έρχονται με ένα τίμημα, είτε υλικό είτε ηθικό. Όλοι καλούμαστε να πληρώσουμε ό,τι μας αντιστοιχεί. Τελικά όμως ό,τι δίνει κανείς αυτό και παίρνει. Μπορεί όχι σύντομα, ούτε από τους ίδιους ανθρώπους, αλλά θα δεις πως πάντοτε αυτό συμβαίνει. Οπότε για όσα περάσανε μη στεναχωριέσαι! Προχώρα λοιπόν, το μονοπάτι κάπου σίγουρα θα βγάλει.

Τα πάντα θα γίνουν όπως πρέπει.

Θα δεις!