Όλα όσα θελήσαμε

Για πες...

Πες μου εσύ, να σου πω κι εγώ.

Ή μάλλον άσε με να σου πω πρώτα εγώ.

Ένα ακόμη καλοκαίρι τελείωσε, όπως άλλωστε κάθε τι στο κόσμο που έχει αρχή φτάνει κάποτε στο τέλος του. Να και κάτι που πολλές φορές μας αρέσει να μη θυμόμαστε ή επίτηδες να ξεχνάμε. Η Αθήνα πια ξαναγέμισε από κόσμο κι έτσι άρχισε σταδιακά να αποκτά τους γνώριμους ρυθμούς της, όπως μαζί της και κάθε άλλη πόλη άλλωστε. Όλοι πλέον επιστρέφουμε σιγά-σιγά στην πραγματικότητα της καθημερινότητάς μας. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του, που λέμε. Ξέρεις πως πάει. Αλήθεια όμως, ποιος δεν θα ήθελε λίγο παραπάνω καλοκαίρι;

Σίγουρα όχι εγώ πάντως. Το δικό μου καλοκαίρι άλλωστε ήταν πάρα πολύ περίεργο. Το μεγαλύτερο μέρος του με βρήκε στον αγαπημένο μου Βόλο, αλλά αυτή τη φορά δεν ήταν σαν και τις άλλες. Πέρασα πολλές ώρες στο να περιπλανιέμαι μόνος μου στους δρόμους του ή να κάνω πολύ μεγάλους περιπάτους στο λιμάνι του, χωρίς κάποιο σκοπό ή προορισμό. Αλήθεια ξεποδαριάστηκα! Ναι βόλτες, ξέρεις, τότε που το φως λίγο-λίγο πέφτει για να δώσει εν τέλει τη θέση του στο σκοτάδι της νύχτας. Εκείνες τις ώρες, που λες, περπατούσα με μόνη συντροφιά τα ακουστικά μου και ατελείωτες σκέψεις στο μυαλό μου. Τι μελαγχολικό θέαμα; Κι όμως, τελικά δίνω πολύ μεγάλο δίκιο σε όσους λένε πως στις πιο άσκοπες βόλτες βρήκαμε τους μεγαλύτερους σκοπούς.

Σκοπός αυτού του κειμένου κι αυτό για το οποίο θέλω να γράψω είναι τα «θέλω» μας. Άραγε, όλοι μας δεν έχουμε; Όλοι μας δεν έχουμε φανταστεί την ζωή μας κάπως, όπως δηλαδή θα την θέλαμε να είναι; Ου! Χαμός γίνεται. Κοίτα, τώρα που τα λέμε, υπάρχουν φορές που τα «θέλω» μας ταυτίζονται με εκείνα της πλειοψηφίας των άλλων ανθρώπων. Πάρε ως παράδειγμα τα πράγματα που ευχόμαστε σε κάθε κοινωνική περίσταση (λ.χ. γιορτές, γενέθλια κλπ.). Όλοι κάνουμε ευχές για υγεία και ευτυχία και άλλα τέτοια, για να μη ξεχνάμε το κλασικό «ό,τι επιθυμείς» που συχνά λέμε.

Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Ο γενικός κανόνας λέει πως δεν θέλουμε όλοι τα ίδια πράγματα. Είναι απολύτως λογικό και φυσιολογικό αυτό, αφού δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Κι όμως κάτι τέτοιο, όσο αναμενόμενο και κοινώς αποδεκτό κι αν μοιάζει, ενίοτε δυσκολευόμαστε πάρα πολύ να το χωνέψουμε. Άσε μάλιστα που συνήθως το μαθαίνουμε με πάρα πολύ σκληρό τρόπο.

Δες ωστόσο, μπορεί να φανταζόμαστε την ζωή μας και να θέλουμε να έχει μια πιο συγκεκριμένη μορφή, να είναι δηλαδή κτισμένη γύρω και πάνω σε συγκεκριμένες καταστάσεις και ανθρώπους αλλά – δυστυχώς υπάρχει πάντα αυτό το αλλά – στην πραγματικότητα όλα όσα θελήσαμε δεν είναι πάντοτε εφικτά ή ακόμα χειρότερα και ρεαλιστικά. Αυτό συμβαίνει γιατί είτε τα προσωπικά μας «θέλω» έρχονται σε σύγκρουση με τα «θέλω» των άλλων ανθρώπων είτε γιατί αυτή είναι η ζωή, πράγμα που, όσο κι αν θα θέλαμε, δε χωρά περαιτέρω εξήγησης.

Το ξέρεις  πως η ζωή μπορεί να γίνει πολύ σκληρή μαζί σου μερικές φορές. Σίγουρα θα το έχεις νιώσει κι εσύ άλλωστε.  Πόσες αποτυχίες έχεις δοκιμάσει; Πόσες απ’ αυτές άντεξες; Νομίζω καταλαβαίνεις ότι δεν γίνεται πάντοτε το ιδεατό για εμάς, αυτό που θελήσαμε πάρα πολύ, αυτό που θέλαμε να πιστεύουμε ότι θα μείνει μόνιμα στην ζωή μας ή αυτό που ελπίσαμε ότι θα έρθει και θα αλλάξει τα δεδομένα της. Πολλές φορές οι επιθυμίες μας δεν εκπληρώνονται, όσο κι αν καταστρώνουμε τα καλύτερα σχέδια για αυτές. Αλλά και τι να κάνεις; Σίγουρα στην αρχή θα στεναχωρηθείς, όμως το μεγαλύτερο λάθος θα είναι να σταυρώσεις τα χέρια σου.

Άκουσέ με σε αυτό που θα σου πω· είναι πολύ δυνατή τελικά η λέξη «θέλω». Δεν μπορείς να φανταστείς πόση δύναμη μπορεί να κρύβεται πίσω της. Μερικές φορές αλήθεια τρομάζω όταν το σκέφτομαι. Πράγματι, αυτή, έτσι όπως σας την γράφω μέσα σε εισαγωγικά, σημαίνει μονάχα ένα πράγμα: επιθυμία. Εάν τα αφαιρέσεις όμως βλέπεις ένα ρηματικό τύπο. Αυτός ο τύπος, που λες, περιλαμβάνει μια άλλη έννοια, τη θέληση. Αν λοιπόν με ρωτάς, θεωρώ τη θέληση ως την κινητήριο δύναμη πίσω από κάθε πράξη μας, όταν βρισκόμαστε σε καθεστώς ελευθερίας κι όχι εξαναγκασμού. Κάνουμε με λίγα λόγια ό,τι θέλουμε, όταν δεν έχουμε κάποιον πάνω από το κεφάλι μας, να μας ασκεί πίεση ή να μας ελέγχει.

Σκέψου επομένως πως η θέληση είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της επιθυμίας μας και της πραγματικότητας. Η θέληση είναι το μέτρο της έντασης του «θέλω» μας. Όσο πιο μεγάλη θέληση επιδεικνύουμε δηλαδή τόσο πιο βαθιά είναι η επιθυμία μας στο να συμβεί κάτι. Σε αντίθεση με πολλές κοινές δοξασίες βέβαια, το να θέλουμε κάτι πάρα πολύ και να δείχνουμε υπερβολική θέληση και να αφιερώνουμε ιδιαίτερα μεγάλη προσπάθεια για αυτό, δεν εγγυάται πάντοτε την επιτυχία, την εκπλήρωση εν προκειμένω των επιθυμιών μας. Κι αυτό γιατί πολλές φορές είτε είμαστε αντικειμενικά ανίκανοι ή ανήμποροι να πετύχουμε τις επιδιώξεις μας, είτε επειδή αυτές, όσο κι αν εμείς τις πλησιάζουμε, απομακρύνονται, είτε ακόμα διότι τρελαθήκαμε και το παρακάναμε με την προσπάθεια. Δεν μπορείς να φανταστείς άλλωστε πόσο εύκολο είναι να ξεπεράσεις τα όρια, χωρίς καν να το θες. Όταν μάλιστα αυτό συμβεί, πια δεν υπάρχει γυρισμός. Διέβης τον Ρουβίκωνα.

Γενικά ο καθένας μας θέλει πράγματα κι είναι λογικό αυτό. Πράγματα που πολλές φορές περιλαμβάνουν κι άλλους ανθρώπους. Θέλει μια φιλική κουβέντα ας πούμε ή μια ερωτική συντροφιά κι άλλα τέτοια πολλά λογής λογής. Aλλά, όπως θα ξέρεις, εμείς πολλά μπορούμε να θέλουμε όμως οι άλλοι άνθρωποι να μην μπορούν ή να μην θέλουν πολύ απλά να τα δώσουν. Να μη θέλουν δηλαδή να συναντηθούμε σε κοινό έδαφος. Άλλες φορές οι σχέσεις μας μπορεί να έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, που όσο μεγάλη θέληση και συμπάθεια κι αν υπάρχει, η ζημιά να μην επιδιορθώνεται. Όλα αυτά μου μοιάζουν με παιχνίδια εξουσίας βέβαια, που δεν μπορείς να φανταστείς πόσο πολύ τα απεχθάνομαι.

Τουλάχιστον όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις, το γενικό μου σκεπτικό είναι πολύ απλό. Εμείς θεωρώ πως για κάποιο λόγο κάνουμε τα πράγματα πιο περίεργα και σύνθετα στο μυαλό μας. Πιστεύω λοιπόν πως όταν υπάρχει θέληση απ’ τις εμπλεκόμενες πλευρές σχεδόν τα πάντα είναι εφικτά. Η επικοινωνία γίνεται πιο εύκολη, καθώς επίσης και τα περισσότερα προβλήματα λύνονται ευκολότερα. Θες να μάθεις γιατί; Γιατί υπάρχει ένας κοινός τόπος, στον οποίο συναντιόμαστε. Πόσο ωραίο πράγμα που είναι αυτό κανείς να το έχει; Πόσο άσχημο πράγμα όμως είναι όταν αυτό λείπει! Και τότε βλέπεις και δικαιολογίες να εμφανίζονται, κι όλο εμπόδια να υψώνονται, κι οι σχέσεις ολοένα να χαλάνε κι αν είσαι τυχερός μπορεί να δεις, όχι τα στρουμφάκια, αλλά τους πραγματικούς λόγους πίσω απ’ την έλλειψη θέλησης.

Πώς θα αποκτήσουμε τελικά όλα όσα θελήσαμε; Ξέρω πως πολύς κόσμος θέλει να βρει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Άσε, θα σου πω εγώ. Δεν γίνεται, τουλάχιστον όχι όλα. Δεν υπάρχει κάποιος εγγυημένος τρόπος, όσο κι αν το ψάξεις, όσο κι αν θες να βρεις απάντηση. Θα σου πω όμως και κάτι ακόμα. Ό,τι είναι να συμβεί θα συμβεί κι όποια κατάσταση είναι να προχωρήσει θα προχωρήσει. Τις περισσότερες φορές πράγματα θα συμβούν χωρίς να χρειαστεί να κάνεις εσύ κάτι το ιδιαίτερο, χωρίς να χρειαστεί να μπαίνεις σε διαδικασίες που δεν θα έπρεπε και να πιέζεις τα όρια κι ίσως ακόμα και να τα ξεπερνάς. Να ξέρεις, μόνο προβλήματα μπορεί να σου δημιουργήσει αυτό και σίγουρα δε θα συμβεί αυτό που θες.

Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν πως κι εσύ θα κάτσεις άπραγος. Να τα κυνηγάς τα «θέλω» σου κι ας ξέρεις πως δε θα τα καταφέρεις. Θα απογοητευτείς, το ξέρω, το πέρασα κι εγώ. Και πολλά «δεν πειράζει» θα πεις, ενώ σε πείραξε πολύ. Δεν θα έχεις όμως απωθημένα. Μην τα παρατάς επομένως, ούτε να επαναπαύεσαι. Βλέπεις, υπό μια έννοια, είναι το ίδιο πράγμα. Κι αν κάτι ξέρω σίγουρα, αυτό είναι. Αλήθεια. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσες φορές μπορεί να βγεις νικητής από μια παρτίδα που έμοιαζε χαμένη, όπως και ηττημένος από μια φαινομενικά σίγουρη. Θα εκπλαγείς!

Μάθε όμως και να αποχωρείς τη σωστή στιγμή, γιατί είναι μια πραγματική τέχνη το να ξέρεις δηλαδή πότε μια κατάσταση τελείωσε, όσο κι αν δεν το θες ή δε σ’ αρέσει. Θα σε γλιτώσει από πολλά αυτό, γιατί άλλωστε η επιμονή απ’ την εμμονή δεν απέχουν και πολύ. Πίστεψέ με δεν είναι ιδιαίτερα ωραία κατάσταση η τελευταία. Το μυαλό εύκολα θολώνει και τότε σίγουρα βλακείες θα κάνεις κι ίσως να φανταστείς πράγματα, μάλλον επειδή τα θέλησες πολύ. Γενικά, όλα ανάποδα θα έρθουν…

Κι ο χρόνος θα δεις πως περνάει, κι άλλα καινούρια πράγματα θα έρθουν. Καλωσόρισέ τα. Τα περασμένα πάντως πίσω θα μείνουν. Ποιος να ξέρει το μέλλον τι άραγε θα δείξει; Κάπως έτσι λειτουργούν νομίζω τα πράγματα, ή τουλάχιστον έτσι εγώ τα καταλαβαίνω. Μα όσο κι αν προσπαθώ, μόνο ένα πράγμα αδυνατώ να κατανοήσω. Αυτό το ανθρώπινο δράμα· πώς γίνεται ό,τι θελήσαμε πάρα πολύ να είναι εκείνο που τελικά θα μας στοιχειώσει;

Εμείς τα φέρνουμε στον εαυτό μας, να ξέρεις. Τα πάντα είναι στο μυαλό.